၁၃၆၉-ခု နတ္ေတာ္လျပည့္ေန႔ (၂၄၊ ၁၂၊ ၀၇) တနလၤာေန႔ နံနက္က သံဃာ အပါး (၂၈၀၀) သီတင္းသံုးေနထိုင္ေသာ မႏၱေလးၿမိဳ႕ မစိုးရိမ္ တိုက္သစ္တြင္ မစိုးရိမ္ ေက်ာင္းတိုက္ ေက်ာင္းဒကာမ်ား ႀကီးမွဴးေသာ ဥပတၳမၻက အဖြဲ႕မွ စုေပါင္း မဟာဘံုကထိန္ ပြဲႀကီး ခင္းက်င္း လွဴဒါန္းခဲ့သည္။
ထိုပြဲသည္ အႀကီးက်ယ္ဆံုးေသာ ကထိန္ပြဲႀကီး ျဖစ္ၿပီး ျပည္သူ လူထု၏ ညီညြတ္မႈႏွင့္ စည္းလံုးမႈကို ျပသရာ ေရာက္ေသာ လူထု လႈပ္ရွားမႈပြဲႀကီဒလည္း ျဖစ္ေပသည္။
ဆိုလိုသည္မွာ ယင္းပြဲ လက္မခံရန္ႏွင့္ စစ္အဆိုးရ၏ မႏၱေလးတိုင္းမွဴးမွ မိမိတို႔ ခင္းက်င္းမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တိုင္းမွဴးမွ လာေရာက္ ေလွ်ာက္ထားသည္ကို မစိုးရိမ္တိုက္သစ္ နာယကခ်ဳပ္ ဆရာေတာ္ ဦးရာဇာဓမၼာဘိ၀ံသမွ လံုး၀လက္မခံႏိုင္ပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ ၀ိနည္းဥပေဒအရ ပထမေလွ်ာက္ထားေသာ ဒကာကိုသာ ဦးစားေပး လက္ခံရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ျပတ္ျပတ္သားသား ပယ္ခ်ၿပီမွ ယခုလို စည္းလံုးေသာ ျပည္သူလူထု၏ အလွဴကို လက္ခံ က်င္းပခဲ့ျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ေပတည္း။
ထိုစဥ္က ကၽြႏု္ပ္တို႔ သတင္းသမားမ်ားမွာ ဆရာေတာ္၏ ရဲရင့္မႈကိုသာ သတိျပဳမိ၍ နာယကခ်ဳပ္ဆရာေတာ္၏ အေျမွာ္အျမင္ႀကီးမႈကို သတိမျပဳမိၾကေပ။ ေနာက္အခါ မႏၱေလးၿမိဳ႕၊ အိမ္ေတာ္ရာ ဘုရားအေနာက္ဘက္ ခင္မကန္ေက်ာင္းတိုက္၌ မႏၱေလးတိုင္းမွဴးမွ ယခင္ မစိုးရိမ္တိုက္သစ္၌ကဲ့သို႔ပင္ ယခင္ ကထိန္ဒကာကို ဖယ္ရွား၍ တိုင္းမွဴးမွ ကထိန္၀င္ခင္းစဥ္ စက္တင္ဘာသံဃာ့လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ေခါင္းေဆာင္ပါ၀င္ေသာ ရဟန္းငယ္မ်ားကို ၀င္ေရာက္ေမႊေနာက္ဖမ္းဆီးသည္ကို ၾကားသိရမွသာလွ်င္ ဆရာေတာ္၏ အေျမွာ္အျမင္ႀကီးမႈကို လက္ဖ်ားခါ အံ့ျခီးခဲ့ရေပသည္။ (ကဗ်ာဆရာ မင္းဆက္ (ဦးသုမန)သည္ ဤပံုစံမ်ိဳးႏွင့္ပင္ အဖမ္းခံခဲ့ရသည္။)
ယခု ထိုႀကီးက်ယ္ေသာ ျပည္သူ႕ကထိန္ပြဲႀကီး မစိုးရိမ္တိုက္သစ္ ဓမၼမဟိဒၶိ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး ဒုတိယထပ္၌ နံနက္(၅)နာရီ၊ မိနစ္(၃၀)တြင္ သံဃာေတာ္မ်ားအား အာရံုမုန္႔ဟင္းခါးဆြမ္း၊ ေကာ္ဖီမုန္႔မ်ား ဆက္ကပ္ျခင္း၊ နံနက္(၈)နာရီ (၃၀)မိနစ္တြင္ စာသင္ၿပီး၊ က်မ္းၿပီး၊ စာခ်ဆရာေတာ္မ်ားမွ ဓမၼမဟိဒၶိ အေပၚဆံုးထပ္တြင္ ပရိတ္အႏုေမာဒနာတရားမ်ား ခ်ီးေျမွာက္ျခင္း၊ နံနက္(၉)နာရီတြင္ ဒကာ၊ ဒကာမမ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထုတို႔မွ ဆြမ္း၊ သကၤန္း၊ ေဘာပင္ႏွင့္ လွဴဖြယ္ပစၥည္းမ်ား ေလာင္းလွဴၿပီး ဓမၼမဟိဒၶိ ဒုတိယထပ္တြင္ သံဃာေတာ္မ်ားအားလံုး ဆြမ္းဘုန္းေပးၾကသည္။
လာသမွ် ဧည့္ပရိတ္သတ္မ်ားႏွင့္ သီလရွင္ဆရာေလးမ်ားကို နံနက္(၉)နာရီမွ (၁၁)နာရီထိ ေကၽြးေမြးဧည့္ခံခဲ့သည္။ စုစုေပါင္း အလွဴေတာ္ေငြ ကုန္က်စရိတ္ေပါင္း သိန္းငါးေထာင္ ခန္႔ရွိမည္ဟု ဥပတၳမၻက အဖြဲ႕၀င္ ဥပါသကာတစ္ေယာက္မွ ေျပာၾကားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤစက္တင္ဘာ သံဃာ့လႈပ္ရွားမႈ၌ ေခါင္းေဆာင္ပါ၀င္ခဲ့ေသာ နာမည္ႀကီး ဆရာဒကာ ညီညြတ္မႈႏွင့္ စည္းလံုးမႈကို ေဖာ္ထုတ္ေသာ ကထိန္ပြဲႀကီး ျဖစ္ေပသည္။